Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de son yıllarda artarak karşımıza çıkan kaçırılan çocuklar problemi önem kazanmaya başladı.
Çocuk hakları ihlalleri arasında önemli yer tutan ve çocuklara karşı işlenen suçlar arasında çok önemli bir yeri olan kaçırılan ve kayıp çocuklar problemi etkisini hissettiren bir problem olmasına karşın gerçek rakamların ortaya çıkmaması yüzünden net bir resim çekmenin mümkün olmadığını söyleyebiliriz.
Son dönemde artan olaylar üzerine Meclis’te bir araştırma komisyonu kuruldu. Komisyonun başkanı seçilen İncekara’nin aktif ve enerjik girişimleri, komisyonun etkili olmasını sağladığını düşünüyorum.
Geçen hafta ismi ''Kayıp Çocuklar Başta Olmak Üzere Çocukların Mağdur Olduğu Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi' Meclis Araştırma Komisyonu” bir taslak rapor hazırlayarak kamuoyuyla bunu paylaştı.
Rapora göre yoksulluk, göç, eğitimsizlik, okul sorunları, aile baskısı, anne baba ayrılığı, çok çocuklu ailelerde çocuğun ihtiyaçlarını karşılayamaması temel sorunları oluştururken bu problemler çocukları ensest, aile içi şiddet, ihmal ve istismara açık kılmaktadır.
Çocuklarla ilgili olarak raporda, ailelerin yanından ayrılan çocukların önemli bir kısmını 15 yaşından büyük ve kız çocukları oluşturmaktadır.
Kayıp çocukların önemli bir kısmını kız çocuklarının duygusal beraberliklerinin onaylanmaması, beraber olduğu kişinin cinsel istismarı; evlenme vaadiyle kandırılması ya da fuhuş amacıyla kullanılması oluşturmaktadır.
Görüldüğü gibi kız çocukların üzerindeki baskı, ebeveynlerle yaşamı paylaşmamaları ve bu yüzden kandırılmaya açık olmaları bu çocukların evden kaçmalarına ve başlarına bir çok problemin gelmesine neden olmaktadır.
Çocuk kaçırma olgularında nedenlerin yaş gruplarına göre değiştiği gözlenmektedir. Yaşı küçük çocukların kaçırılma nedenleri arasında evlatlık edinme, dilendirilme gibi nedenlerin ön plana çıktığı görülmektedir.
Dünyada çocuk kaçırma nedenleri arasında organ ticareti önemli bir yer tutarken Türkiye’de bununla ilgili resmi rakamların olmadığı ve bu açıdan bizde bu tip olayın yaşanmadığı raporda belirtilmektedir.
Taslak rapora göre çok çocuklu aileler, kendi ergenlik sorunlarını halletmeden önce anne, baba olan ailelerin çocukları, ailede şiddetli geçimsizlik, işsizlik, yoksulluk, şiddet, eğitimsizlik gibi olumsuzluklar öncelikle çocukları etkilemektedir.
Rapora göre çocukların, sıkıcı aile ortamından, dayaktan, kötü muameleden, sefaletten kurtulma hayallerine kapılması sonucu evden kaçmalar görülmektedir.
Çocukların kendi istekleriyle evden ayrılması; çocuğun kişilik özellikleri, arkadaş ortamı, okuldaki başarısızlık, aile baskısı, anne baba ayrılığı, dede-nine gibi aile büyüklerinin yanında yaşama, başkalarının hayatına özenme, macera hevesi, büyükşehir cazibesi, para kazanma arzusu, güvensizlik gibi nedenlerden kaynaklanıyor.
Ergenlik sorunları, eksik ve yanlış cinsel bilgilendirmeler ile ensest ve taciz de çocuğu kaçmaya yönelten diğer nedenler arasında.
Raporda, çocukların kaybolmasını önlemek için öneriler şöyle sıralanmıştır;
- Aile yapısı güçlendirilmeli, anne ve babanın sosyal yapısı yükseltilmeli,
- Ebeveynin aile içi iletişim konusunda beceri kazanması sağlanmalı,
- Ailenin ekonomik koşulları desteklenmeli,
- Çocuklar olumlu yaşam davranışları kazanmaları için desteklenmeli,
- Göç yaşayan aileler yeni yaşam yerlerine uyum sağlayabilmeleri için sosyal programlara dahil edilmeli,
- Bedensel ve ruhsal risk etmenleri olan çocuklara danışmanlık, rehberlik ve tedavi verilmeli,
- Çocukların okul durumları izlenmeli, uyum sorunu yaşayan çocukların okul sistemi içinde tutulması konusunda gerekli müdahaleler yapılmalı,
- Çocuklar duygusal beraberlikler konusunda bilinçlendirilmeli,
- Medya, olumlu rol model oluşturmayı hedeflemeli,
- İnternetin doğru kullanımı sağlanmalı.
Bu raporun da Meclis Sokak Çocukları Araştırma Komisyonunun raporu gibi raflarda tozlanmaması dileğiyle.
Kaynak gösterimi: Polat, O., www.0-18.org, Başyazı